Μάκης Ψαραδέλλης:…«καμιά φορά η ζωή μας πάει πιο μακριά από το όνειρό μας»...
Επιμέλεια: Ταξούλα Ζάχου
Ένας σπουδαίος καλλιτέχνης, ερμηνευτής ευλογημένος από το θεό που τραγουδάει με την ψυχή του, που έχει συναίσθημα κι έκταση, μια φωνή διαμαντένια. Ένας τραγουδοποιός με δική του ταυτότητα κι αστείρευτο ταλέντο, που σίγουρα θα αφήσει το δικό του αποτύπωμα στη μουσική σκηνή…ήδη έχει ξεκινήσει. Ο πολύ καλός φίλος και συντοπίτης μας. Κυρίες και κύριοι ο Μάκης Ψαραδέλλης!
Ταξούλα Ζάχου. Πώς ξεκίνησε η σχέση σου με τη μουσική;
Μάκης Ψαραδέλλης. Η σχέση με τη μουσική ξεκίνησε από τα παιδικά μου χρόνια. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που αγαπούσε τη μουσική. Από τους προπαππούδες μου, που ήταν όλοι Μικρασιάτες, και τραγουδούσαν τα υπέροχα τραγούδια της Μ. Ασίας. Επίσης η μητέρα μου έχει μια εξαιρετική φωνή, γράφει στίχους και μουσική, οπότε ήταν εύκολα τα πράγματα για εμένα.
Τ.Ζ. Μονόδρομος;
Μ.Ψ. Ναι, ήταν μια φυσική διαδικασία των πραγμάτων.
Τ.Ζ. Ποια ήταν τα μουσικά σου ακούσματα και πόσο σε επηρέασαν;
Μ.Ψ. Τα παραδοσιακά τραγούδια που έλεγαν οι γιαγιάδες μου και ο μπαμπάς μου που είχε μεγάλη αδυναμία στον Γ.Νταλάρα. Εκείνος με έφερε σε επαφή με τον Κουγιουμτζή, τον Μάνο Ελευθερίου κι επειδή έψαχνε την ιστορία πίσω από κάθε τραγούδι, έμαθα ποιος είναι ο Λ.Παπαδόπουλος, οπότε σίγουρα επηρεάστηκα από αυτούς τους σπουδαίους δημιουργούς. Στην εφηβεία ήταν άλλα τα ακούσματα, ξεκινώντας από τα pop τραγούδια της δεκαετίας του 90, συγκροτήματα όπως οι Τρύπες, μετά ο Χατζιδάκις, ο Θεοδωράκης, ο Λοΐζος κι αργότερα ο Ν.Παπάζογλου, ο Σ.Μάλαμας, ο Θ.Παπακωνστατίνου, οι Χαΐνηδες, είναι οι άνθρωποι που με επηρέασαν βαθιά στο κομμάτι της τραγουδοποιίας.
Τ.Ζ. Έχεις δηλώσει ότι ξεκίνησες τη μουσική λόγω του Νταλάρα
Μ.Ψ. Ναι, από μια συναυλία που έκανε ο Νταλάρας στο Δημοτικό Στάδιο Μυτιλήνης, νομίζω το 1986, και που ο μπαμπάς μου με πήρε και μου είπε ότι σήμερα θα πάμε να ακούσουμε τον κορυφαίο τραγουδιστή. Έμεινα κατάπληκτος. Έβλεπα έναν άνθρωπο να κάνει τις κερκίδες του σταδίου να σείονται κι είπα ότι κι εγώ θέλω να μάθω, να παίξω μουσική. Μετά από τη συναυλία ο πατέρας μου, μου πήρε την πρώτη μου κιθάρα. Τη θυμάμαι ακόμη αυτή τη συναυλία και ραγίζω, σείεται το μέσα μου.
Τ.Ζ. Θα μπορούσες να ασχοληθείς με κάποιο άλλο είδος μουσικής;
Μ.Ψ. Αγαπώ τη μουσική και τα τραγούδια που έχουν αλήθεια μέσα τους. Τώρα τα είδη, τις ταμπέλες, τις βάζουν οι άνθρωποι για λόγους που κάποιες φορές τους κατανοώ και κάποιες φορές με μπερδεύουν. Η μουσική είναι μία. Υπάρχουν τραγούδια που έχουν αλήθεια συναισθημάτων και αγάπη και υπάρχουν τραγούδια που έχουν μπει για να εξυπηρετήσουν καθαρά εμπορικούς σκοπούς. Δεν είναι κακό, εγώ όμως δε θα μπορούσα να μπω σ’ αυτή τη λογική.
Τ.Ζ. Να είναι δηλαδή εμπορικά κι όχι ποιοτικά;
Μ.Ψ. Ναι, είναι η δική μου θέση. Κάποια είναι ωραία και τα έχω αγαπήσει, αλλά υπάρχουν και τραγούδια με αστοχίες. Κι εγώ έχω τραγούδια με αστοχίες.
Τ.Ζ. Ερμηνευτής ή τραγουδοποιός;
Μ.Ψ.Η δημιουργία είναι αυτή που μου αρέσει.
Τ.Ζ. Άρα τραγουδοποιός…
Μ.Ψ. Ναι, ναι….δηλαδή μ΄ αρέσει να γράφω, αυτό ξεκίνησα να κάνω από το δημοτικό ακόμα. Έβαζα αράδες στη σειρά.
Τ.Ζ. Γράφεις και στίχους και μουσική. Τί έρχεται πρώτα;
Μ.Ψ. Εξαρτάται. Υπάρχουν φορές που γίνεται μια μελωδία και βάζω στίχους. Κάποιες στιγμές μπορεί να γράψω ένα στίχο και να τον μελοποιήσω ή να μου στείλουν μελωδία και να γράψω πάνω στίχους. Με τον οποιονδήποτε τρόπο είναι μια δουλειά που αγαπώ πολύ.
Τ.Ζ. Μάκη, τί είναι αυτό που σε εμπνέει;
Μ.Ψ.Η καθημερινότητα, τα πιο απλά πράγματα. Δε χρειάζεται να δημιουργήσω σ’ ένα ποιητικό τοπίο και να βλέπω φεγγάρι και θάλασσα και να περιμένω να μου 'ρθει η έμπνευση. Η έμπνευση είναι στο δρόμο. Κι από την κουβέντα μας ακόμη μπορεί να ακούσω μια φράση και να πω τί ωραία που είναι κι αυτή κι να γίνει τραγούδι.
Τ.Ζ. Ποιοι άνθρωποι σε βοήθησαν στα πρώτα σου βήματα;
Μ.Ψ. Πάρα πολλοί άνθρωποι. Να πάμε πρώτα στη Λέσβο. Ο Μ. Πολυπαθέλης, οι άνθρωποι που μου έδωσαν βήμα να τραγουδήσω, στις «Βάγιες», μετά στο «Ζουμπούλι» και τα τελευταία τέσσερα χρόνια, προτού φύγω από το νησί, στο καφέ «Πανελλήνιο», όπου συμπράτταμε και με τραγουδοποιούς από την Αθήνα.
Σίγουρα η συνεργασία με τον Γιώργο Νταλάρα μου άνοιξε πάρα πολλές πόρτες. Ήταν ένα μεγάλο εισιτήριο, τότε που ηχογραφήσαμε το πρώτο τραγούδι με τίτλο «Ένα παράξενο φύλλο». Και βέβαια όλο αυτό συνεχίζεται με τη συμμετοχή του με δύο τραγούδια στον καινούργιο μου δίσκο. Συμμετέχει, έχει ενορχηστρώσει, έχει παίξει όργανα, στο ένα έχει γράψει και τη μουσική. Σίγουρα του οφείλω πάρα πολλά.
Επίσης πάρα πολλά οφείλω στο Γ. Ανδρεάτο ο οποίος είναι ένας άνθρωπος που πίστεψε σ’ εμένα, με πήρε μαζί του σε συναυλίες, με εμπιστεύτηκε να γράψω στίχους σ’ ολόκληρο δίσκο κι από τη στιγμή που συναντηθήκαμε -με μικρές παύσεις – είμαστε πάντα μαζί. Είναι δύο άνθρωποι οι οποίοι έχουν σφραγίσει τη μέχρι τώρα πορεία μου.
Τ.Ζ. Με τον Γ. Ανδρεάτο βρεθήκατε και στο δίσκο «Ψυχές γενναίες».
Μ.Ψ. Ήταν μια πρόταση του Γεράσιμου όταν μπήκε στη διαδικασία να κάνει ένα καινούργιο δίσκο. Είχαμε πάρα πολλά τραγούδια και έχουμε δηλαδή, γιατί έχουμε μπει στη διαδικασία να γράφουμε μαζί, να γράφω λόγια και να τα μελοποιεί ο Γεράσιμος. Τα βάζουμε στην άκρη. Υπάρχει ένα μεγάλο υλικό στα διαδικτυακά συρτάρια μας.
Τ.Ζ. Άρα έχουμε να περιμένουμε..
Μ.Ψ. Ναι, ναι..κι εφόσον μπήκαμε στη διαδικασία, ψάξαμε, βρήκαμε τραγούδια κι έγινε ένας πολύ ωραίος δίσκος. Πέρα από τις μελωδίες που έγραψε, μου έδωσε τη δυνατότητα να συνυπάρξω με άλλους σπουδαίους δημιουργούς, τον Α. Απέργη, το Ν. Πλατήραρχο, τον Β. Παπαδόπουλο. Ήταν μια πολύ όμορφη στιγμή.
Τ.Ζ. Δε μείνατε μόνο στο δίσκο, γιατί το φετινό καλοκαίρι βρεθήκατε πάλι μαζί.
Μ.Ψ. Ο Γεράσιμος μου έδωσε τη χαρά να πάω πρώτη φορά περιοδεία, να ζήσω αυτή την εμπειρία το 2019 αλλά και πέρυσι. Μάλιστα πέρυσι ήταν διπλή η χαρά μου, η τιμή και μεγάλη η συγκίνηση, γιατί έγραψα μια παράσταση για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή, κείμενα και στίχους, τα μελοποίησε ο Γεράσιμος και σκηνοθέτησε η Ελένη Καρακάση. Πρόκειται για όλες αυτές τις ιστορίες που λέμε σήμερα για τους παππούδες μας, αλλά και για τους ανθρώπους που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε, για το χωριό μου το Ίππειος, αλλά και για άλλα χωριά της Λέσβου. Είχαμε τη δυνατότητα να πάμε και να τα τραγουδήσουμε σε άλλους τόπους και βέβαια να κάνουμε και μια μεγάλη συναυλία στο Σίγρι, ένα προσφυγικό χωριό της Λέσβου, στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπου έγινε μια εξαιρετική εκδήλωση. Όλες οι εκδηλώσεις ήταν εξαιρετικές, αλλά για εμένα ήταν όνειρο ζωής να κάνω μια παράσταση με τη συμπλήρωση των 100 χρόνων στον τόπο μου. Η παράσταση είχε γραφτεί για το χωριό μου, δεν έγινε εκεί, αλλά καμιά φορά η ζωή μας πάει πιο μακριά από το όνειρό μας. Ο κ. Ζούρος την αγκάλιασε και νομίζω ότι δε θα μπορούσε να είχε γίνει κάπου αλλού, τόσο μοναδικά. Την αγκάλιασε τόσο ζεστά ο κόσμος που νιώθω ευλογημένος και τους ευχαριστώ.
Τ.Ζ. Μίλησε μας για τον καινούργιο δίσκο που ετοίμασες και ήδη κυκλοφορεί.
Μ.Ψ. Για το δίσκο αυτό με βοήθησε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, ο περιφερειάρχης Κ. Μουτζούρης και η Αντιπεριφερειάρχης η Αναστασία Αντωνέλλη, όπου πήγα και της είπα Αναστασία , αφήνω απ’ έξω την ιδιότητα του τραγουδοποιού και στο ζητάω πάνω απ’ όλα σα Μικρασιάτης, σαν ένας άνθρωπος που θέλει να κρατήσει το καντήλι της μνήμης αναμμένο. Έχει λοιπόν η Περιφέρεια την παραγωγή. Η δουλειά αυτή έχει τον τίτλο «Εκεί που η πέτρα μαύρισε άνθισαν μενεξέδες». Όλοι οι τίτλοι των τραγουδιών παραπέμπουν σε λουλούδια, ρίζες, ανθούς κι αγκάθια. Αναφερόμαστε σε όλα αυτά που έφεραν οι πρόσφυγες κι όχι τόσο στο κομμάτι της καταστροφής. Κι αυτό γιατί μένοντας μόνο στην καταστροφή και τη φωτιά αδικείται το σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού που έφεραν και το πόσο αυτό μας επηρέασε. Έχω τη χαρά και την τιμή να συμμετέχουν πολλοί σπουδαίοι άνθρωποι. Εκτός από τον Γ. Νταλάρα και τον Γ. Ανδρεάτο, συμμετέχει η Β. Ίκαρη, ο Θ. Κοτονιάς, ο Σ. Σιόλας και ο Π. Τυραμαριός που τους αγαπώ και τους θαυμάζω. Ο Μ. Λέλεκας από τα «Φώτα απέναντι» που είχαμε γράψει ένα τραγούδι για τη σπουδαία Ασπασία Στρατηγού, ο Π. Μαλαχιάς, η Αγνή η οποία με έχει βοηθήσει, μου έχει δώσει γράμματα προσφύγων από το προσωπικό της αρχείο. Επίσης σ’ ένα τραγούδι έχει γράψει μουσική ο σπουδαίος μας συνθέτης Γ. Καζαντζής. Έχει κάνει ενορχήστρωση και ο Νταλάρας. Είναι μια πολύ συγκινητική στιγμή για εμένα αυτός ο δίσκος. Μακάρι να είναι μια δουλειά που θα συγκινήσει τον κόσμο, όπως συγκίνησε κι εμάς που συμμετέχουμε σ’ αυτήν.
Τ.Ζ. Και υπάρχει κι άλλη μία συνεργασία με τον Ματθαίο Γιαννούλη.
Μ.Ψ. Είναι μια από τις απρόβλεπτες συνεργασίες της πορείας μου. Με τον Ματθαίο συναντηθήκαμε σε μια συναυλία που γινόταν για φιλανθρωπικό σκοπό, γνωριστήκαμε, κατάλαβα ότι πρόκειται για ένα καλλιεργημένο και ευαίσθητο άνθρωπο. Συζητήσαμε για όλα όσα συμβαίνουν στην κοινωνία μας και ήρθε η κουβέντα στην κάθε μορφή κακοποίησης που βιώνουν τα παιδιά, όχι μονάχα τη σεξουαλική. Έτσι δημιουργήθηκε ένα τραγούδι και κυκλοφόρησε και σε βιντεοκλίπ στο οποίο συμμετέχει και η χορωδία από τα εκπαιδευτήρια Ηλιάδη. Μάλλον θα υπάρξει και κάποια καμπάνια με τη συμμετοχή και άλλων τραγουδιστών για να στηρίξουμε όλα τα παιδιά που θέλουν να σβήσουν μελανά σημάδια από την ψυχούλα τους.
Τ.Ζ. Μάκη τί είναι επιτυχία για εσένα;
Μ.Ψ. Επιτυχία είναι να μη φοβάσαι να μοιραστείς την αλήθεια σου στην τέχνη. Εγώ χαίρομαι που μπορώ και γράφω κι όλα αυτά τα τραγουδάω ζωντανά. Δεν ξέρω αν είναι επιτυχία, είναι σίγουρα ευτυχία.
Τ.Ζ. Κλείνοντας θα ήθελα να μου πεις τί είναι Λέσβος για σένα.
Μ.Ψ. Η Λέσβος είναι ο τόπος που γεννήθηκα, που μεγάλωσα, που πήρα τις πρώτες μυρωδιές, που πήρα τα πρώτα χρώματα. Είναι ο τόπος που θα επιστρέφω πάντα. Την επισκέπτομαι ανά δίμηνο, και πάντα σε κάθε αλλαγή εποχής γιατί μ’ αρέσουν τα χρώματά της. Είναι ο τόπος που μέσα στα στενά του έχουν αγιάσει οι μνήμες μου. Η καρδιά μου ανήκει στη Λέσβο.
Τ.Ζ. Σ’ ευχαριστώ πολύ
Μ.Ψ. Εγώ σ’ ευχαριστώ γι’ αυτή τη δυνατότητα που μου έδωσες να μιλήσω για τη δουλειά μου και είναι η πρώτη φορά που το κάνω, από τότε που έχω φύγει από το νησί, να μιλήσω σε έναν άνθρωπο που είναι από το νησί. Χαίρομαι πολύ γι αυτή τη συνάντηση.
Τ.Ζ. Κι εγώ!
+ΟΙΚΙΑ - Φωτογραφίες: Αντ. Βεκρής