Το παρόν σημείωμα αφορά νόμους και διατάξεις για τη λειτουργία των Αλυκών της Λέσβου. Τρία από τα παρουσιαζόμενα νομοθετήματα είναι προπολεμικά, των ετών 1916, 1919, και 1924 και ένα μεταπολεμικό του 1953.
✔ 37 Α/20-02-1916 Β.Δ. α/19-2-1916 περί ορισμού των καλλιεργηθησομένων αλυκών τουκράτους το 1916
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ορίζομεν όπως κατά το τρέχον έτος 1916 καλλιεργηθώσιν οι εξής αλυκαί του Κράτους: Άσπρης και Τουρλίδος, 13) Μήλου, 14) Νάξου, 15) Πολυχνίτου εν Μυτιλήνη, 16) Σαγιάδος και 17) Σάμου.
Εν Αθήναις τη 19 Φεβρουαρίου 1916
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Β.
Ο επί της Εθνικής Οικονομίας Υπουργός
Δ. Π. Γούναρης
✔ 134 α/15-06-1919 Ν.Δ. α/14-6-1919 περί διορισμού δύο εκτάκτων φυλάκων κατά τον χρόνον της καλλιέργειας των αλυκών και της συλλογής των αλάτων της αλυκής Πολυχνίτου.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Προτάσεις του Ημετέρου Υπουργικού Συμβουλίου απεφασίσαμεν και διατάσσομεν:
Αρθρον 1
Επιτρέπεται εις τον Υπουργόν Εθνικής Οικονομίας, όπως κατά τον χρόνον της καλλιέργειας των αλυκών και της συλλογής των αλάτων, και κατόπιν επισήμου βεβαιώσεως περί του αδυνάτου της προς τούτο απασχολήσεως οργάνων της δημοσίου ασφαλείας, διορίζη εκτός των τακτικών φυλάκων, προς ενίσχυσιν της φυλάξεων αυτών, μετά σύμφωνον γνωμοδότησιν του παρ’ αυτώ Διοικητικού Συμβουλίου, προσωρινούς φύλακας αναλόγως των αναγκών εκάστης αλυκής.
Αρθρον 2
Ο αριθμός των κατά τα ανωτέρω διοριζομένων φυλάκων δεν δύναται να υπερβεί τους δύο μεν δι’ εκάστην των αλυκών Αναβύσσου, Τουρλίδος, Μεσολογγίου, Πολυχνίτου, Κίτρους και Καραμπουρνού, τον ένα δε δι’ εκάστην των λοιπών, η δε μισθοδοσία αυτών δεν δύναται να η ανωτέρα των δραχμών εκατόν είκοσι μηνιαίως.
Εν Αθήναις τη 14 Ιουνίου 1919
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Το Υπουργικόν Συμβούλιον
Ο Αντιπρόεδρος
Εμμ. Ρέπουλης
Τα μέλη
Α. Διομήδης, Ι. Τσιριμώκος, Κ. Ρακτιβάν, Μ. Νεγρεπόντης, Κ. Σπυρίδης, Α. Παπαναστασίου, Γ. Καφαντάρης, Π. Βουρλούμης, Αλ. Γρίβας
✔ 1256 Α/10-10-1924 Π.Δ. α/5-10-1924 περί έγκρισης χορήγησης 25.000 χιλιογράμμων άλατος βιομηχανικής χρήσεως εκ της αλυκής Καλλονής εις τον σαπωνοποιόν Ευστράτιον Κακάμπουραν στη Σκάλα Πολυχνίτου με ελαττωμένη τιμή 10 λεπτών κατά χιλιόγραμμον.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Εγκρίνομεν να χορηγηθώσιν είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) χιλιόγραμμα άλατος εις τον εν Σκάλα Πολυχνίτου σαπωνοποιόν Ευστράτιον Κακάμπουραν δια βιομηχανικήν χρήσιν, επί τη ηλαττωμένη τιμή των 10 λεπτών κατά χιλιόγραμμον. Το άλας τούτο παραδοθήσεται τη ορισθησομένη υπό του Υπουργού των Οικονομικών ημέρα εν τη αλυκή Καλλονής, αφού προηγουμένως αναμιχθή μετά διαλύσεως φαινικού οξέος αναλογίας δέκα επί τοις εκατό και δια ποσού τοιαύτης διαλύσεως ¼ τοις εκατό του παραδοθησομένου ποσού άλατος, όπως καταστή ακατάλληλον δια πάσαν άλλην χρήσιν.
Εν Αθήναις τη 5 Οκτωβρίου 1924
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΥΤΟΥΡΙΩΤΗΣ
Ο επί των Οικονομικών Υπουργός
Κ . Γκότσης
✔ 87 Α/11-04-1953 Ν. 2370 περί χορήγησης άλατος 10.000 τόννων εκ δρχ. 272.000.000 από την αλυκή Πολυχνίτου ως δωρεά της Ελληνικής Κυβέρνησης στον άμαχο πληθυσμό της Κορέας.
ΝΟΜΟΣ υπ. Αριθ. 2370
ΠΑΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ψηφισάμενοι ομοφώνως μετά της βουλής αποφασίζομεν και διατάσσομεν:
Αρθρον 1ον ….
Εν Αθήναις τη 30 Μαρτίου 1953
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
Επί των Εξωτερικών ΣΤ. ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Επί των Οικονομικών Κ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ
ΣΧΟΛΙΑ:
1. Η αλυκή, από πληροφορίες γερόντων, λειτουργούσε και επί τουρκοκρατίας με το όνομα Τούζλα (tuz=αλάτι). Τέσσερα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Λέσβου αρχίζει η καλλιέργεια της αλυκής Πολιχνίτου, σε περίοδο εθνικού διχασμού. Το Β.Δ. υπογράφει ακόμα ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος.
2. Η λειτουργία της αλυκής απαιτούσε στελέχωση με εργατικό δυναμικό διαφόρων ειδικοτήτων. Η πρόσληψη δύο εποχικών φυλάκων δείχνει πως η αλυκή συγκαταλεγόταν ανάμεσα στις μεγαλύτερες της Ελλάδας. Το Νομοθετικό Διάταγμα υπογράφει τώρα ο βασιλιάς Αλέξανδρος, που διαδέχτηκε τον αποχωρήσαντα Κων/νο.
3. Το 1924, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, έχει πια καταργηθεί η Βασιλεία και έχουμε Δημοκρατία. Τα διατάγματα τώρα είναι Προεδρικά και τα υπογράφει ο προσωρινός πρόεδρος, ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης. Το διάταγμα μάς πληροφορεί ότι και η αλυκή Καλλονής ήταν δραστηριοποιημένη.
4. Το 1953, όταν λυσσομανούσε ο πόλεμος της Κορέας, το Ελληνικό Κράτος, εκτός της στρατιωτικής συμμετοχής του, κάνει δώρο στον άμαχο πληθυσμό της Νότιας Κορέας 10.000 τόννους αλάτι από την αλυκή Πολιχνίτου. Ο κατάπλους, η φόρτωση και ο απόπλους του καραβιού ήταν ιστορία περιπετειώδης, την οποία έζησα στην ηλικία των 15 ετών.
5. Η συλλογή του Νίκου Σταυρέλλη περιλαμβάνει και άλλα νομοθετήματα για την αλυκή μας, τα οποία όμως επειδή παρουσιάζουν ελάχιστο ενδιαφέρον και επειδή πρέπει να εξοικονομηθεί χρόνος και χώρος για να ερευνηθούν και άλλες θεματικές ενότητες, παραλείπουμε. Τα σχόλιά μας για τους ίδιους λόγους είναι αρκετά περιληπτικά. Η προσεκτική ανάγνωση και η προσωπική ματιά του αναγνώστη θα ανακαλύψει τις υπόλοιπες πληροφορίες.
